Uit: Venlose Katernen 9 / Van Slachthuis tot Renaissance

In Venlo is er al in 1343/1344 sprake van een vleeshal.

Het Stadsbestuur koopt in 1373 het Steynen Huys op de Lomstraat, om het te gebruiken voor zowel vleeshal als stadhuis.

Ook het huidige stadhuis (1600) deed oorspronkelijk gedeeltelijk dienst als vleeshal.

In Venlo wordt in 1612 aan de westzijde van de Markt een nieuw, groot gebouw neergezet, dat o.a. dienst gaat doen als ' Vleyshoyss'.

In 1837 wordt in Venlo een slachthuis ingericht, op het terrein tussen het oude kerkhof om de Sint Martinuskerk en de huidige Prinses Beatrixstraat.

Nadat de grachten in 1870 zijn gedempt, gaat het slachtafval zich ophopen in de beek, hetgeen leidt tot een ware rattenplaag.

De Gezondheidscommissie schrijft in haar verslag over 1901, dat de toestand van het slachthuis treurig is.

De gemeenteraad besluit in 1902 met bekwame spoed een nieuw slachthuis te bouwen en het bestaande te verkopen aan het Kerkbestuur van de Sint-Martinusparochie. Het Kerkbestuur wil op de plaats van het oude slachthuis een katholieke jongensschool bouwen.

Als nieuwe vestigingsplaats komen diverse plekken in aanmerking:

de slagers willen het nieuwe slachthuis níet buiten de Maaspoort, Venlo's Belang wil de vestiging níet buiten de Roermondsepoort (de afvoer van het slachtvuil zou de bad- en zweminrichting in de Maas verhinderen!!!),  burgemeester van Rijn ziet in de Ariënsweide de ideale plek en de Commissie voor het Slachthuis wijst drie terreinen aan: een gelegen aan Sint-Urbanus, één bij het Hooge Schoor aan de Roef, en een derde aan Ariënsweide.

Uiteindelijk wordt in 1912 een terrein op de hoek van de Sloterbeekstraat en Kerkhofweg aangekocht. De aanbesteding van het eigenlijke slachthuis wordt in 1912 gegund voor een bedrag van FL 48.453,00. Op 1 juli 1913 wordt het nieuwe abaittoir in gebruik genomen.  Het slachthuis vertoont Jugendstilelementen, evenals elementen van de stijl van Berlage. Het voorfront van het slachthuis drukt status uit. Het Venlose slachthuis is een monumentaal gebouw, met voor die tijd vernieuwende architectuur.

Al in 1927 wordt erkend dat uitbreiding noodzakelijk is. Echter pas in 1952/1953 vindt een grootscheepse verbouwing plaats. In de loop van 1976 begint het gemeentebestuur zich te beraden over de toekomstige positie van het slachthuis, waarna de Gemeenteraad op 12 december 1977 definitief akkoord gaat met de verkoop aan de vleesgrossiers Haanen, Dielen en Engels. De feitelijke overdracht heeft plaats per 1 april 1978.

De Venlose Monumentencommissie stelt in 1990 dat het complex behouden moet blijven en de monumentenstatus moet krijgen.

In de loop van 2001 wordt voor het voormalige slachthuiscomplex de status van Rijksmonument aangevraagd, als zijnde een van de eerste typische slachthuizen van begin twintigste eeuw, met Jugendstilelementen en invloeden van de beroemde architect Berlage. Die status wordt helaas in het najaar van 2002 afgewezen: het pand is te zeer aangetast. In 1993 koopt de gemeente het complex van Grossierbelangen Venlo terug en wordt een onderzoek gestart naar de herbestemming van het complex, waarbij gedacht moet worden aan herbestemming met woonfunctie. In 1995 blijkt dat het met een extra investering mogelijk moet zijn om het voormalig slachthuis te restaureren en te vertimmeren tot appartementengebouw in de verhuursector. Woningbouwvereniging Blariacum krijgt dit plan uiteindelijk niet rond en in 1999 wordt het voormalige slachthuis verkocht aan Ruijters Vastgoed BV. Er wordt een plan van aanpak ontwikkeld, waarbij behoud van zoveel mogelijk originele onderdelen van het complex centraal staat. De gemeente laat echter in augustus 2001 de sloop onmiddellijk stopleggen omdat is vastgesteld dat Ruijters veel meer heeft gesloopt dan is toegestaan. Later blijkt dat er inderdaad door instortingsgevaar meer gesloopt diende te worden dan gepland. De plannen dienen te worden aangepast. Enige tijd later blijkt 3W Vastgoed de verbouwing te hebben overgenomen, maar dat de oorspronkelijke verbouwing financiëel niet haalbaar is. Twee jaar later zijn de gemeente en 3W Vastgoed het eindelijk eens over een plan voor 23 woningen in en bij het oude slachthuis. Echter ook 3W Vastgoed ziet geen kans om de plannen te verwezenlijken en Woningstichting Venlo-Blerick neemt het initiatief over: het slachthuis kan als monument opnieuw 'geboren' worden en als parel uit het verleden in de verder geheel vernieuwde buurt behouden blijven.

Het eindresultaat is een stukje Venlo-Zuid dat werkelijk vernieuwd is, onherkenbaar ten opzichte van vijf à tien jaar geleden en toch herkenbaar vanuit het historische voormalige slachthuis.

 

Uittreksel: Will Sorée

achterzijde van het slachthuis vóór restauratie

zuidzijde van de voor- en achterbouw,

vóór de restauratie

zuidelijke gevel van de voorbouw

vóór de restauratie

de voorgevel na de sloop van de koelcel

vooraanzicht van 'Renaissance' in wording

-03a-